اطـلاعیه بـروزرسانی و تـخفیف هـای ویژه سـایت :
صفحه اینستاگرام گروه همیشه آنلاین
تندخوانی

نکات برنامه ریزی درسی موفق چیست ؟

نکات برنامه ریزی درسی موفق چیست ؟

در این مقاله سعی داربم نکات برنامه ریزی درسی موفق را بیان کنیم و ابتدا در مقدمه سعی می کنیم اصول برنامه ریزی خوب را برای شما بیان کنیم.

چطور برنامه ریزی خوبی داشته باشیم؟

همیشه ی خدا وقت کم می آید! به کارهایی که دوست دارید انجام بدهید یا باید انجام بدهید نمیرسید! کلافه و عصبی می شوید و از همه بدتر اینکه ناامیدی تمام وجودتان را پر میکند! اگر از این وضعیت خسته شده اید و دنبال راه چاره هستید باید بگویم تنها راه چاره برای شما برنامه ریزی روزانه است!

حتما این جمله را شنیدید که

” هرکسی که برای رسیدن به پیروزی برنامه ریزی نکند برای شکست برنامه ریزی کرده است” .

در این مقاله قصد داریم در مورد نحوه ی صحیح برنامه ریزی صحبت کنیم تا شما بتوانید خودتان برای خودتان و بر اساس توانایی و زمانی که در اختیار دارید برنامه ریزی مناسب و قابل انجامی را طرح ریزی کنید و یک گام به سوی موفقیت نزدیک تر شوید.

نکات برنامه ریزی درسی موفق چیست ؟
نکات برنامه ریزی درسی موفق چیست ؟

هدف از برنامه ریزی

اولین و مهمترین عامل در برنامه ریزی تعیین هدف است! اصلا برنامه ریزی میکنید تا به یک هدف خاص که در ذهن دارید برسید. خود این هدف به چند بخش تقسیم میشود که عبارتند از:

  1. هدف کوتاه مدت
  2. هدف میان مدت
  3. هدف بلند مدت

که این ها باید در طول هم باشند، یعنی اهداف کوتاه مدت باید بخشی از اهداف میان مدت را تکمیل کنند و اهداف میان مدت باید کامل کننده ی اهداف بلند مدت شما باشند. به عبارت دیگر، اهداف بلند مدت از چند هدف میان مدت تشکیل شده اند و اهداف میان مدت هم از چندین هدف کوتاه مدت شکل گرفته اند. این مسیر باید به صورت پله به پله طی شود و اهداف کوتاه مدت مصداق همین پله ها هستند.

همین الان یک کاغذ و قلم بردارید و با خط درشت هدف خود را بنویسید. به یاد داشته باشید که باید بگونه ای بنویسید که گویی همین الان به هدفتان دست پیدا کرده اید. نخست چشمانتان را ببندید و به جایی که دوست دارید برسید فکر کنید، تصورش کنید و سعی کنید با تمام وجود احساسش کنید. این احساس ممکن است الان برای شما غریب باشد ولی مطئن باشید در آینده فقط یک رویا نخواهد بود. همین احساس و هدف را با خط درست به روی کاغذ منتقل کنید، طوری که هر دفعه نگاهتان به این نوشته افتاد، احساسش را در وجود خود تجربه کنید. باید بدانید که تنها دانستن هدف کافی نیست، نوشتن هدف بر روی کاغذ باعث میشود که به مرور زمان، این هدف در ضمیر ناخودآگاه شما پرورش یابد.

پس باید هدفتان را بر روی کاغذ با خط درشت و ترجیحا به صورت رنگی (رنگ شاد) بنویسید و در مکانی که مقابل دید شما قرار دارد نصب کنید طوری که روزی چند بار آن را ببینید. فراموش نکنید که هدف باید با جمله ای به زمان حال نوشته شود:

“خدایا شکر که با لطف تو الان دانشجوی ممتاز رشته مهندسی دانشگاه اصفهان هستم”

سعی کنید هر روز که از خواب بیدار میشوید برای چند دقیقه به هدفتان فکر کنید و آن را احساس کنید! و بعد با یک لبخند روزی را که در پیش رو دارید آغاز کنید و این لبخند را تا انتهای روز بر لبان خود داشته باشید.
لازم است بدانید تا اینجا تنها نیمی از مسیر را طی کرده اید! مسیر زندگی خود را مشخص کرده اید و میدانید که چه انتظاراتی از زندگی خود دارید و میخواهید به کدام سمت حرکت کنید. حال لازم است توشه ی راهی که در طول این مسیر برای رسیدن به نقطه ی پایان احتیاج دارید را مشخص کنید. این توشه ی راه در واقع همان برنامه ریزی کردن است.

اهمیت یک برنامه ریزی خوب و منسجم

بیایید اول با هم ببینیم یک برنامه خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد! من این ویژگی ها را اینطور اولویت بندی میکنم:

  • فردی باشد: یعنی برحسب خصوصیات جسمی و روحی خود شما انجام شده باشد و منحصرا برای شما باشد. شما در دنیا منحصر بفرد هستید و هیچ شخص دیگری خصوصیات شما را ندارد و در واقع هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. پس در نتیجه هدفها نیز متفاوت هستند. پس نیاز است که برنامه را خود شما تنظیم کرده باشی چون هیچکس بهتر از خود شما با روحیاتتان آشنایی ندارد. البته این بدین معنا نیست که از تجربیات دیگران استفاده نکنید.
  • ساده باشد: نمیخواهیم آپولو هوا کنیم یا رآکتور هسته ای راه اندازی کنیم! سخت نگیرید! برنامه باید به نحوی باشد که بتوانید ظرف مدت نیم ساعت آنرا انجام دهید. اینکه چطور برنامه ریزی کنید را در قسمت بعدی به شما خواهیم گفت. الان باید هدف از برنامه ریزی و نیازمندیهای آن را بدانید.
  • انعطاف پذیر باشد: حتی نابغه ها هم گاهی اوقات دچار حوادث پیش بینی نشده میشوند و از برنامه ای که دارند عقب می افتند و یا نمیتوانند بخشی از برنامه را آنطور که برنامه ریزی کرده اند انجام دهند ولی از مسیرشان در رسیدن به هدف منحرف نمی شوند چون برنامه ی انعطاف پذیر دارند. در واقع باید حوادث غیر قابل پیش بینی را هم در برنامه درنظر بگیرید. برای مثال فرض کنید مهمان ناخوانده دارید و نمیتوانید طبق برنامه به کاری که دارید برسید، باید بتوانید بدون اینکه برنامه ی اصلی دستخوش تغییرات عمده شود، زمان خالی برای جبران پیدا کنید. هرچند اولیت با برنامه ای است که طرح کرده اید و باید خودتان را ملزم به رعایت آن کنید.
  • قابل استفاده باشد: تقریبا اکثر افراد در شروع برنامه ریزی جوگیر شده! و برنامه ای فراتر از حد توان خود طرح ریزی میکنند. به این معنی که وقتی شما به صورت معمول روزانه حدود ۳ ساعت مطالعه میکنید هنگام برنامه ریزی، برای ۱۰ ساعت مطالعه طرح ریزی میکنید. در خصوص این مورد نیز در قسمت بعدی به تفصیل صحبت خواهیم کرد.
  • امکان ارزیابی کار را داشته باشد: برنامه شما باید این امکان را داشته باشد تا پیشرفت و پسرفت کارهای شما را نشان دهد. یعنی نقطه ی شروع را مشخص کرده باشد و در طی مسیر بدانید که کدام بخش را به درستی انجام داده اید و در انجام کدام بخشها موفق نبوده اید تا بتوانید نقاط ضعف را برطرف کنید و آنها را به پیشرفت تبدیل کنید.

برای اینکه بتوانید یک برنامه خوب داشته باشید که بعد از چند روز در اثر فشار زیاد از انجام آن دلسرد نشوید و نتوانید انجامش بدهید باید دقت کنید که بلند پروازی نداشته باشید و بر حسب توانایی های خود برنامه ریزی کنید.

برای هفته اول و یا دو هفته ی اول مثل سابق درس بخوانید و برنامه ریزی نکنید. انگار اتفاقی نیافتاده است! فقط یک کاغذ و قلم دم دست داشته باشید وهرکاری که انجام میدهید را با تاریخ و زمان انجام آن ثبت کنید. برای مثال اینطور ثبت کنید:

“ساعت ۱ تا ۱:۳۰ ناهار خوردم، ۱:۳۰ تا ۲:۳۰ خوابیدم، ۲:۳۰ تا ۴ تلویزیون فلان برنامه را تماشا کردم، ۴ تا ۵:۳۰ ریاضی خواندم، ۶ تا ۷ ادبیات خواندم و الی آخر”.

برای مدت یک هفته همین روند را حفظ کنید. هرکاری که انجام میدهید را ثبت کنید و خودتان را ملزم به ثبت وقایع کنید!

حالا بعد از یک هفته از عادت های خودتان خبر دارید و میدانید که به طور میانگین چند ساعت در روز درس میخوانید و چقدر از وقتتان را به کارهای دیگر اختصاص میدهید. تمام اینها را به صورت مکتوب در دفترچه ی خود دارید! که در ادامه نحوه ی استفاده از این اطلاعات را توضیح خواهیم داد.

اولویت بندی کارها چه اهمیتی دارد؟

گام بعدی تعیین کردن اولویت کارها بر اساس اهمیت برای رسیدن به هدف است.باید کارها را بر اساس اهمیت آنها درجه بندی کنید، آن دسته از کارها که بالاترین اهمیت را در رسیدن به هدف دارند درجه ۱ خواهند بود و سایر کارهایی که اهمیت کمتری دارند در درجات بعدی از اولویت قرار میگیرند.

برنامه ریزی به صورت ماهانه

برای نوشتن برنامه باید از مقیاس بزرگ به کوچک حرکت کنید. اول هدف کلی را تعیین کردید که فرض میکنیم برای مدت یک سال است. در قدم بعدی باید برای هر ماه اهدافی را تعیین کنید (همان اهداف میان مدت) در واقع هدف اصلی را به چند هدف میان مدت تبدیل میکنید. مثلا تعیین میکنید در طی این ماه ۳ فصل از درس ادبیات، ۲ مبحث از ریاضیات و … را باید مطالعه کنید. بهتر است حجم مطالعه را هم مشخص کنید مثلا ۱۰۰ صفحه (از صفحه ی x تا صفحه ی Y) از فلان کتاب و …

این کار را بر اساس عاداتی که ثبت کرده اید انجام بدهید و بلندپروازی نکنید. داخل یک برگه پیش بینی خودتان را از یک ماه که پیش رو دارید بنویسید. ممکن است در ابتدا این کار کمی سخت باشد ولی در مدت زمان کوتاهی خواهید توانست حتی فعالیت های یک سال را هم پیش بینی کنید!

برنامه هفتگی

مقیاس بعدی هفته است. پس باید برای هفته هایی که در ماه وجود دارند برنامه ریزی کنید. مثلا از آن ۱۰۰ صفحه که در برنامه ی ماهانه باید مطالعه کنید ۲۵ صفحه را در این هفته، ۲۵ صفحه در هفته ی بعد و به همین ترتیب الی آخر. برای تمام دروس این کار را انجام دهید و بر روی یک برگه کاغذ یا درون دفتر برنامه نویسی تان یادداشت کنید.

برنامه روزانه

اکنون که از آن ۱۰۰ صفحه فقط ۲۵ صفحه باقی مانده است (طبق مثال ۲۵ صفحه در هفته) باید این مقدار را در روزهای هفته تقسیم کنید. مثلا برای خودتان تعیین کنید در روز دوشنبه از ساعت ۱۶ الی ۱۸ صفحه ی ۱ تا ۱۲ فلان کتاب و در روز پنج شنبه از ساعت ۱۷ الی ۱۹ صفحه ی ۱۳ الی ۲۵ همان کتاب. به همین منوال برای درس ها وقت بگذارید و به مرور زمان میزان مطالعه و حجم آن را افزایش بدهید. مثلا هفته ی اول یک ساعت بیشتر درس بخوانید، هفته ی دوم یک ساعت بیشتر کنید، هفته ی سوم یک ساعت دیگر بیشتر کنید. به این ترتیب از درس هم زده نمی شوید. از کارهایی که اولویت کمتری دارند چشم پوشی کنید و زمان آنها را به درس و به هدفی که دارید (هدف الزاما درسی نیست) بپردازید.

نکته مهم: برای هر یک ساعت فعالیت درسی، ۱۰ دقیقه استراحت در نظر بگیرید.

برای یک هفته ی کامل برنامه ریزی کنید و شب، قبل از اینکه بخوابید برنامه ی روز بعد را مرور کنید. در هر روز کنار مواردی را که طبق برنامه انجام داده اید بنویسید “آفرین” یک تیک هم بزنید کنارش! این کار در ضمیر ناخودآگاه شما تاثیر مثبت خواهد داشت.

در انتهای هفته اگر به خوبی به برنامه عمل کردید در هفته ی بعد چند ساعت از یک روز خاص (مثلا پنج شنبه) را برای خودتان جایزه قرار بدهید و چند ساعتی را با دوستان خوش بگذرانید. کارها را هفتگی و ماهانه ارزیابی کنید، نقاط قوت را حفظ کنید و نقاط ضعف را تصحیح کنید. تمام موارد را یادداشت کنید. با یادداشت کردن اجازه بدهید این روند در ضمیر ناخودآگاه شما شکل بگیرد و پس از مدتی از پیشرفت خودتان حیرت زده خواهید شد.

به خود و توانایی هایتان ایمان داشته باشید. مطمئن باشید کاری نیست که نتوانید انجامش بدهید، ولی توجه داشته باشید برای کارهای بزرگ باید زمان و همت بزرگ هم بکار بگیرید!

نکات برنامه ریزی موفق برای طول تحصیل

این عادت را در خود پرورش دهید که انجام تکالیف و مسئولیت های دانشگاه را در اولویت قرار دهید و بین تکالیف مختلف نیز اولویت بندی ایجاد کنید. برای این کار یک برنامه ریزی را بر روی یک کاغذ ثبت کنید. کاغذ را به دو ستون تقسیم کنید.

ستون اول: کارهایی که باید انجام دهم .ستون دوم: کارهایی که دوست دارم انجام دهم

سپس کارهای مورد نظر را زیر هر یک از ستونها بنویسید و با انجام هر یک از این کارها، یک تیک در کنار آنها بزنید.

– اهداف کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت مشخص کنید. برای مثال برای هر روز، هر هفته و هم نیمسال تحصیلی برنامه ریزی داشته باشید.

– یک برنامه ریزی یا تقویم سالیانه درسی داشته باشید. برای سهل الوصول بودن این تقویم درسی سعی کنید روزها و کارهای بسیار مهم تحصیلی تان، آخرین فرصتهای تحویل پروژه، تاریخ امتحانات میان ترم و پایان ترم و … را در این تقویم با رنگی متفاوت ثبت کنید.

واقع گرا باشید و هیچگاه اهداف دور از دسترس و توان خود از قبیل شش ساعت مطالعه بی وقفه و بدون استراحت، شب تا صبح بیدار ماندن، خاموشی مطلق تلویزیون، قطع رابطه با دوستان و … نداشته باشید و برنامه ای منطقی و مطابق با توانایی تان تنظیم کنید.

– یک جدول زمانی هفتگی برای خود تنظیم کنید. به طور قطع هفته های یک سال یا یک نیمسال تحصیلی مانند یکدیگر نخواهد بود و هر هفته ویژگی های خاص خود را داراست بنابراین در این جدول زمانی هفتگی، کلاسها، سفرهای اتفاقی و تفریحی، اردوها، کارهای نیمه وقت، درگیری های شغلی، ملاقات با دوستان و اقوام و .. را مشخص کنید. سپس زمانهای خالی تان را هم مشخص کنید تا بتوانید از این فرصتها برای مطالعه دروس استفاده نمایید.

– از رویدادهای غیر منتظره که برنامه مطالعاتی شما را بر هم می زند هراس نداشته باشید. این برنامه ریزی تنها یک راهنماست تا شما دچاراغتشاش فکری نشوید اما بهتر است که انعطاف هم داشته باشید و نسبت به این برنامه ریزی تان دیدگاه مطلق نداشته باشید.

– سبک یادگیری خود را پیدا کنید یعنی بررسی کنید . سپس بر اساس دریافت این مساله، برنامه درسی مناسب و روش مطالعه مطلوب را برای خود مشخص کنید. مثلا از خودتان بپرسید من صبحها بهتر متوجه درسها می شوم و یا بعد از ظهرها؟ مطالعه فردی برایم مفیدتر است یا جمعی؟ چه مکانی را برای مطالعه مطلوب تر می دانم؟ و ..

– فراموش نکنید در ایام امتحان برنامه ریزی تان متفاوت از ایام دیگر سال تحصیلی خواهد بود. مدیریت زمان(از ابتدای سال تحصیلی)برای امتحانات پایان ترم از جمله برنامه ریزی های بلند مدتی است که از ابتدای ترم باید مورد توجه قرار گیرد.

– واقع گرا باشید و هیچگاه اهداف دور از دسترس و توان خود از قبیل شش ساعت مطالعه بی وقفه و بدون استراحت، شب تا صبح بیدار ماندن، کم غذا خوردن، خاموشی مطلق تلویزیون، قطع رابطه با دوستان و … نداشته باشید و برنامه ای منطقی و مطابق با توانایی تان تنظیم کنید. از طرف دیگر به خاطر تعهد خود به برنامه ریزی تان و همچنین موفقیتهای تحصیلی تان، پاداش دهید و حتی برای خودتان هدیه بخرید.

تهیه و تنظیم : همیشه آنلاین به نقل سایت عصر علم

تلگرام گروه همیشه آنلاین

درباره ی مدیر سایت

بیش از 15 سال سابقه فعالیت در زمینه کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور جهت راهنمایی و ارائه خدمات ویژه به تمام داوطلبین کنکور کارشناسی ارشد فراگیر پیام نور و ارائه مشاوره به داوطلبین این آزمون به صورت تخصصی

مطلب پیشنهادی

هشت نکته برای مطالعه اثربخش تر؛ روخوانی مکرر بی فایده است

هشت نکته برای مطالعه اثربخش تر؛ روخوانی مکرر بی فایده است هشت نکته برای مطالعه …

3 دیدگاه

  1. عالی بود اتفاقن خیلی خوبه که تعیین کنیم چه کتابی رو تا کجا باید تو فلان زمان تموم کنیم من این کارو نکردم نتیجش شده اینکه الان ترم اول کل کتاب زیستو تموم کردم زبان هیچی نخوندم
    تشکر از مطالب خوبتون

  2. با سلام
    مشخص کردن اینکه در یک بازه زمانی تا چه صفحه ای از یک کتاب خوانده شود، اشتباه است،چون خواندن کتاب به هدف تمام کردن است نه یادگیری.
    لطفا اصلاح شود

    • این کار حسنش اینه که اولا شما انگیزه مطالعه رو از دست نمی دهید و با تعیین کردن میزان معین در هر گام میرید جلو و قسمتی رو می خونید و اگر هم زده شدید حداقل بخشی رو درست خوندید
      دوما از بر کردن کل کتاب اصلا بازدهی مناسب زمان امتحان نداره و بهتره تفهیمی خونده بشد و یاد بگیرید تا حفظ بکنید
      اگر بخواهید حواندن کل کتاب رو در زمان کوتاهی برای خودتون اجبار کنید مطمئنا دیگه نیاز به برنامه ریزی نیست و بهتر شب امتحان بخونید!!!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *